Verslag van de 2^de Co-creatiesessie Melkvee (10/07/20)

Het doel van Klimrek is om een Klimaattraject te ontwikkelen voor melkveehouders, varkenshouders en akkerbouwers met aardappelen in het teeltplan. De ontwikkeling van het Klimaattraject gebeurt in co-creatie met verschillende stakeholders uit de betrokken sector om ervoor te zorgen dat het traject zo correct, gebruiksvriendelijk en gedragen mogelijk is. 

Het eerste co-creatietraject dat werd opgestart is dat van melkvee. Tijdens de eerste bijeenkomst werd duidelijk welke deelsystemen we kunnen onderscheiden op een Vlaams melkveebedrijf en wat de verscheidenheid is in de Vlaamse melkveehouderij. Begin juli ging de tweede sessie door in Leuven. 

De bijeenkomst werd corona-proof georganiseerd, wat onwennig aanvoelde in het begin. Iedereen zat ruim van elkaar en de nodige hygiënemaatregelen waren getroffen. We kozen voor een fysieke bijeenkomst omdat de interactie tussen de verschillende deelnemers gemakkelijker verloopt als iedereen in dezelfde ruimte aanwezig is. Dit werd sterk geapprecieerd door de deelnemers en de bijna voltallige opkomst onderstreept het belang dat men geeft aan deze co-creatie bijeenkomsten.  

Co-creatie zorgt voor inzicht en gedragenheid 

Een groot deel van de dag werden de deelnemers ondergedompeld in de opbouw van een LCA-berekening (levenscyclusanalyse). Alle stadia van productie zijn immers belangrijk om te oordelen of iets duurzaam is. Een LCA bestaat dan ook uit 4 stappen: nl. bepalen van het doel en bereik van de studie, dataverzameling, impactbeoordeling en interpretatie van de resultaten. De verschillende mogelijkheden en voorstel van aanpak werden toegelicht. Deelnemers konden bijkomende uitleg vragen en input geven over wat ze zelf belangrijk vinden. De hieruit voortvloeiende discussie was heel verrijkend. Er werd onder andere gediscussieerd over diverse impactcategorieën, functionele eenheid, emissieberekening en dataverzameling. Bijvoorbeeld hoe zal worden omgegaan met het bepalen van de hoeveelheid en de kwaliteit van het ruwvoeder was een belangrijk thema. Zeker de laatste stap in de scan, de interpretatie van de resultaten, vraagt enorm veel aandacht met voortdurend terugkoppeling naar de vorige stappen. Omdat er ook een aantal aannames worden gedaan, moeten deze constant worden geëvalueerd en eventueel worden bijgestuurd zodat geen verkeerde conclusies worden getrokken. Dit is een werk dat heel veel tijd vraagt en met de nodige omzichtigheid gebeurt.  

De inbreng van de co-creatiegroep was hier cruciaal.  Zo werd onder meer besproken hoe zal worden omgegaan met restvoer, hoe (gedetailleerd) de diercategorieën worden onderverdeeld, hoe wordt omgegaan met externe mestafzet, hoe het waterverbruik zal worden ingeschat per deelproces, enz. De sterkte van deze tool of berekeningsmethode ligt precies in deze opbouw ervan in overleg met de sector. Alle deelnemers hebben voeling gekregen met de vele invloedfactoren op het eindresultaat. Dit bewijst ook dat vergelijkingen tussen de verschillende carbon footprint tools niet steeds mogelijk en ook niet wenselijk is. 

⇒ De co-creatiegroep is voorstander van een zo correct mogelijke berekening met bijzondere aandacht voor een duidelijke en eenvoudige voorstelling van de resultaten.  

Economische impact van het klimaattraject  

In een tweede deel van de vergadering werd de aanpak voor de economische doorrekening geschetst. De drijfveer voor het starten van een klimaattraject zal immers hoofdzakelijk economisch zijn. Daarom wordt er bij het doorrekenen van maatregelen vertrokken van de kostenstructuur van het melkveebedrijf. Een schema van kostenstructuur werd voorgesteld en aan de hand van een paar voorbeelden werd toegelicht hoe we hier in de berekeningstool mee zullen omgaan  

De sterkte en de duidelijke meerwaarde van deze berekeningstool zit hem in de mogelijkheid om bedrijfsspecifiek de economische impact te kunnen bepalen. In overleg met de bedrijfsleider kan worden bepaald hoe gedetailleerd dit moet gebeuren. 

Eerstvolgende stappen in de co-creatie 

Eens de volledige LCA-doorrekening op punt staat, wordt de LCA-berekening herleid tot een praktisch bruikbare ingekorte versie, de ‘klimaatscan’. Daarnaast wordt het dashboard uitgewerkt waarop de bedrijfsspecifieke resultaten van de klimaatscan worden weergegeven. De datakoppeling met Djustconnect wordt opgestart om de dataverzameling die nu erg veel tijd vraagt, zoveel mogelijk te automatiseren. 

In het deel ‘hoe werkt dat nu, zo’n klimaatscan’ kan je meer lezen over de werkwijze van de berekeningstools.